Sau khi tốt nghiệp THPT, ắt hẳn mỗi người đều đã hình thành giấc mơ nghề nghiệp tương lai của mình. Qua những buổi định hướng, tư vấn chọn ngành trước khi thi vào đại học, đa số các bạn trẻ đều có thể mường tượng và hoạch định cho mình kế hoạch tương lai nhưng việc lựa chọn ngành nghề có đúng với khả năng của bản thân hay không? Đó luôn là vấn đề nhức nhối của các bạn trẻ.

Chọn ngành nghề cho tương lai dễ hay khó?

Không phải lúc nào kế hoạch cũng đi đúng với đam mê của mỗi người. Nhiều bạn trẻ chọn ngành nghề theo hình thức và "đam mê một nửa", hoặc chạy theo mức thu nhập cao mà không biết mình có tố chất, năng lực, tính cách phù hợp yêu cầu của nghề đó không.

"Nhiều bạn thích làm ngân hàng vì lương 10 đến 15 triệu đồng/tháng, nhưng không phải ai cũng chịu được bị nhốt trong phòng với máy móc và con số" – tiến sĩ Phạm Mạnh Hà, chuyên gia tâm lý học hướng nghiệp, Học viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam, nói.

Thực tế hiện nay, nhiều bạn trẻ chọn ngành nghề dựa vào "nghe nói nhiều tiền", hay mốt thời thượng, mà không quan tâm năng lực bản thân có phù hợp không. Vì thế, không ít bạn trẻ "vỡ mộng" sau khi ra trường. Thậm chí, nhiều trường hợp phải bỏ dở, chuyển sang học ngành khác.

Có rất nhiều sinh viên đã học đến hết năm 2 hoặc thậm chí đang ở cuối ngưỡng năm 3, chợt hoang mang nhận ra chuyên ngành mình đang học không hề phù hợp với mình. Có người học tiếp vì không muốn phụ lòng cha mẹ, uổng phí thời gian và tiền bạc, nên cố gắng gồng để hoàn thành một văn bằng mà ngay cả bản thân mình còn “chán đến tận cổ”, từ đó không còn sự đầu tư trí óc, thời gian nghiên cứu và nguy hiểm nhất là mất dần đi động lực và đam mê học tập.

Cũng có người cố gắng nhưng rồi cũng đứt gánh giữa đường vì không thể tiếp tục tự đánh lừa bản thân. Tuy nhận thức được rằng điều đó sẽ phải đánh đổi bằng những năm tuổi trẻ và một số tiền không nhỏ, nhưng chí ít sau đó các bạn cũng sẽ tìm thấy được đam mê đính thực của mình và theo đuổi đến cùng. Trong trường hợp đó, bạn có thể chọn những chương trình học quốc tế tại Việt Nam hoặc các nước nổi tiếng trên thế giới với thời gian ngắn hơn và với chi phí tiết kiệm hơn.

Chọn nhầm ngành nghề cũng là cái tội

Cứ cố vào Đại học cho bằng bạn bè mà không xác định rõ khả năng, thế mạnh, ước mơ của bản thân mình là gì.

Trước khi quyết định, cần tìm đến những lời khuyên từ người có kinh nghiệm: thầy cô, bố mẹ, tổ ban tư vấn học tập của nhà trường... Đôi lúc những vấn đề bạn mắc phải đã từng xảy ra với thế hệ trước, và họ sẽ là người đưa ra những ý kiến tham khảo khách quan nhất, để bạn có thể đưa ra lựa chọn cuối cùng. Cũng hãy cố gắng hết sức mình trước tiên, để tìm thấy động lực và niềm hứng khởi trong ngành mà mình đã chọn. Nói công bằng, bạn đã phải có lí do gì đó thôi thúc bản thân chọn ngành nghề này ngay từ đầu, có thể do nhiều yếu tố khách quan và chủ quan khiến bạn bị mơ hồ và vô hình chung khiến bạn tự ti hẳn với quyết định của mình.

Làm gì khi nhận ra bạn đã chọn nhầm ngành học?

Một trong những điều cần làm là xác định lại mục tiêu ban đầu của bạn là gì? 

• Có những bạn sẽ chọn cho mình cách đi tiếp con đường và đi xong xong con đường đó là một con đường khác. Ví dụ như học thêm văn bằng 2, ngành mà mình đam mê. Cũng có những bạn chọn cho mình con đường khác bằng cách quay lại điểm xuất phát. Từ bỏ con đường đang đi và làm lại từ đầu bằng cách ôn thi lại đại học vào ngành mà mình mong muôn. 
• Con đường nào cũng sẽ có những thử thách, điều đáng quan tâm ở đây là bạn nên vững tâm lý. Đừng đứng núi này trông núi nọ, đừng nản lòng với quyết định của mình. Theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn.

Thực chất, đại học cũng mang lại nhiều điều tích cực như cuộc sống mới, môi trường mới và tích luỹ nhiều kinh nghiệm sống hơn, nhưng nếu chọn một nghề đúng với sở trường và đam mê, và quan trọng phải thực tế với cuộc sống thì điều đó thật không dễ dàng.

Điều mà tôi muốn nhắn nhủ với các bạn trẻ: Hãy luôn luôn tin vào bản thân mình. Quan trọng nhất là làm những việc đúng với đam mê, đam mê nhưng không hão huyền…